Chanuka

Chanuka

Eksponaty Wystawy Historycznej Muzeum Ziemi Leżajskiej.

Menora, z lewej Mezuza – zwitek pergaminu z naniesionymi dwoma fragmentami Tory (Księga Powtórzonego Prawa).

ŻYDOWSKIE TRADYCJE -- CHANUKKAH; GENEZA

Zaczyna sie w tym roku 25-go grudnia o zachodzie slonca, wiec przypadkowo wspólnie z Wigilia.  Opowiada Sabi Baral ba Facebooku: 

https://www.facebook.com/share/a62JmYtXMroxFw9P/

PO PIERWSZE, CHANUKKAH NIE JEST ZYDOWSKIM ODPOWIEDNIKIEM BOZEGO NARODZENIA; te swieta dziela ze soba tylko, i przypadkowo, pore roku.  Wszelkie uwspolniajace symbolizmy, takie jak drzewka chanukkowe, sa mylne i mylace.

Wiekszosc -- a moze wszystkie -- swieta chrzescijanskie czcza Boga. Swieta zydowskie natomiast sa o ludziach; zwykle nawiazuja do rytmu zycia lub do wydarzen historycznych. I tak CHANUKKAH UPAMIETNIA REWOLTĘ PRZECIWKO GREKOM KTORZY OKUPOWALI JUDEĘ, lata 167-160 BCE.

PO DRUGIE, Grecy nie byli zlymi okupantami.  Nie wtracali sie, byli tolerancyjni, dali zyc w spokoju i w dostatku. Starli sie w koncu o pojęcie Boga -- take byla geneza tej zydowskiej rewolty.

POLITEIZM STAROZYTNEJ GRECJI kształtował swoich bogów na podobienstwo ludzi. Ich Bogowie pełni byli ludzkich wad i namiętności, zdominowani przez seks i żądzę władzy. Wierzyli w to co piekne i widzialne. Czlowieka cenili głównie za jego urodę i naturalne dary takie jak siła, odwaga, spryt, zdolności artystyczne, militarne, lub sportowe. Pili, bawili sie, mordowali kalekie i brzydkie dzieci... 

ŻYDOWSKI BÓG natomiast, jeden jedyny, gdzieś poza Naturą, twórca tej Natury, jest istota duchową, łączącą w sobie trudne cechy sprawiedliwości i umiejętności wybaczania. Każdy człowiek bez wyjątku, nawet najbardziej upośledzony i brzydki, nosi w sobie nieskończoną wartość. Jego ocena nie zależy od tego, jakie zdolności i cechy otrzymał w darze od losu, bez wysiłku, ale od tego, jak traktuje innych ludzi, czyli odbywa się według kryteriów etycznych.  A Greccy bogowie byli widzialni i prezentowani jako ta najlepsza, wyidealizowana wersja człowieka.

Ten abstrakcyjny, niewidzialny żydowski Bóg denerwował Greków, a stąd już krok do oskarżeń o czary, o rzucanie klątw, zadawanie uroków, i potajemne rytuały. Po raz pierwszy w historii notujemy OSKARŻENIE O MORD RYTUALNY. Antioch Epifanes zakazuje Żydom obrzeżania, a Ci którzy łamali ten zakaz, poddawani byli publicznym egzekucjom wraz z dziećmi. Później pod grozba kary smierci zakazano obchodzenia Shabbatu. W koncu w 167 roku p.n.e. Antioch wydał dekret o zniesieniu Prawa Tory.  I wtedy, pod przywodstwem Matatiasza Hasmona wybuchło powstanie, kontynuowane przez jego syna Judę Machabeusza. Po latach walki Żydzi wyparli Greków z Judei.

Warto zauwazyc ze, historycznie, powstanie to bylo REWOLTA W OBRONIE PIERWSZEGO I JEDYNEGO WTEDY MONOTEIZMU na światową skalę.  Judaizm trwal juz ponad 3,000 lat; chrzescijanstwo narodzilo sie okolo 200 lat pozniej, a islam 600 lat po chrzescijanstwie.

PO TRZECIE, legenda. Po oczyszczeniu Świątyni kapłani stwierdzili, że zapas oleju do świecznika świątynnego wystarczy tylko na jeden dzień. Jednak, w cudowny sposób, olej ten palił się aż przez osiem dni. I tak świętujemy Chanukkah, przez 8 dni. 

Samo slowo, Chanukkah oznacza "poświęcenie" (consecration). Ale slowo jest rowniez akronimem hebrajskiego chanu („odpoczywali”) i liter kaf i he, ktorych wartość wynosi odpowiednio 20 i 5, czyli razem nazwę odczytuje się jako „odpoczywali dwudziestego piątego”. I tak obchodzimy swięto, poczawszy od 25 dnia miesiąca kislew, co w tym roku zbiega sie z 25-tym grudnia.

Chcialabym jeszcze napisac jeszcze o swieczniku, o dreidlach, i o tradycyjnych potrawach... 

Źródło: https://www.facebook.com/share/a62JmYtXMroxFw9P/