Szabat, szabas, szabes. 21 adar 2014. Chasydzi w Leżajsku

Szabas to dzień odpoczynku i duchowego odrodzenia. Szabas zaczyna się wraz z piątkowym zachodem słońca, a kończy z sobotnim. Składa się z trzech uczt – piątkowej wieczornej, sobotniej południowej i wieczornej. W tym dniu zbierają się rodzice i dzieci, by razem spożywać odświętny posiłek, modlić się i śpiewać. Przed Szabasem ortodoksyjni Żydzi dokonywali twila - rytualnej kąpieli w mykwie.

W piątek, na 20 minut przed zachodem słońca, pani domu zapala szabasowe świece, (dla konkretnych miast stosuje się poprawkę tak np. w Białymstoku zapala się świece 9 minut wcześniej niż w Warszawie.

Pluszowy obrus i srebrne świeczniki były tradycją w żydowskiej rodzinie.

Na szabasową kolację przygotowuje się gefilte fisz, czulent, chałkę. Kolację rozpoczyna się łamiąc chałkę, mocząc ją w soli i modląc się. Między posiłkami śpiewając.

Ważnym jest zwyczaj palenia ziół w besamince .

Żydzi nigdy nie jedzą wieprzowiny, ani owoców morza. Nie łączą potraw mlecznych i mięsnych, zachowując między tymi posiłkami pewien odstęp czasu. Mięso po mleku jeść można już po godzinie, natomiast mleko po mięsie w sześć godzin później.

Ryby jedzą tylko takie, które mają ości.

Na stół kładzie się dwa bochenki chleba i stawia kielich wina. Ojciec rodziny błogosławi te dary i podaje je pozostałym uczestnikom uroczystości.

"W piątek po zachodzie słońca nie można pracować, wszystkie domowe roboty należy zakończyć, nie wolno gotować, nie wolno nawet zapalać światła". Dlatego nieraz Żydzi, by nie złamać tego prawa, wynajmowali gojów , czyli nie-Żydów, którzy nie będąc związani takimi przepisami mogli wykonywać prace zabronione wyznawcom judaizmu. Prócz wynajęciem szabes goja, istniała druga metoda obejścia zakazu pracy w szabas. Eruw polega na wykonywaniu czynności zakazanych w ściśle odgrodzonym miejscu (niegdyś w gettach w każdy szabas pojawiały się strefy rozciągające się od domu do domu znaczone sznurkiem, dlatego też chrześcijanie naśmiewali się z żydowskiego telegrafu). Zdarzało się dosłowne interpretowanie tego prawa: w szabat Żydzi trudniący się lichwą nie mogli dotykać pieniędzy, więc niektórzy owijali palce tkaniną i w ten sposób pozostawali w zgodzie z nakazem.

Chasydzi podczas szabasu głośno modlą się, jedzą, piją wódkę, tańczą, śpiewają. O zmroku, po zakończeniu szabasu pozwalają na robienie zdjęć. Niektórzy zaciągają się pierwszym od 24 godzin papierosem; w czasie szabasu nie wolno im nawet zapalić zapałki.

***

Szabas

 

***

21. adar 2014. Chasydzi w Leżajsku

W najbliższy piątek, czyli 21 lutego 2014 roku przypada jorcajt, czyli 228 rocznica śmierci cadyka Elimelecha. Już w czwartek późnym wieczorem do Leżajska przyjechali chasydzi z całego świata. Rocznica śmierci w kalendarzu żydowskim wypada 6. miesiąca, jest to 21 adar 5774 roku.

**** 

21 Adar 1

 

***

21 Adar 2

W tym roku wypada dwie rocznice. Druga rocznica, czyli adar II przypada w dniu 23 marca 2014 (w niedzielę).

 

**

Adar 1

21 AdarII